Fast sammensatte verb (del 2)

På nederlandsk finnes verb som består av flere deler. Denne gruppe av verb består av fast sammensatte verb og løst sammensatte verb. Fast sammensatte verb er verb som består av flere deler som alltid skrives sammen. Løst sammensatte verb er verb som består av flere deler som kan opptre splittet.

Fast sammensatte verb

Fast sammensatte verb er verb som består av flere deler som alltid skrives sammen. Ingen andre ord kan plasseres mellom delene. I tillegg er det som regel ikke lagt vekt på det første leddet.

1	Ik verhuis binnenkort naar Noorwegen.	ver – huis
2	De politie achtervolgt de crimineel.	achter – volgt

I setning 1 består det fast sammensatte verbet av et prefiks (‘ver’) og et verb (‘huizen’, som betyr ‘å bo’). I setning 2 består det fast sammensatte verbet av et ord uten trykk (‘achter’) og et verb (‘volgen’). I dagens artikkel behandles fast sammensatte verb med et ord uten trykk. Fast sammensatte verb med prefiks behandles i en annen artikkel.

Ord uten trykk

I en god ordbok kan du slå opp hvilken stavelse vekten faller på. For eksempel i Van Dales ordbøker er den stavelsen med trykk understreket.

Når et ord uten trykk står foran et verb, er verbet et fast sammensatt verb.

1	achterhalen	Ik kon niet achterhalen wie de pizza had opgegeten.
2	achtervolgen	De politie achtervolgt de crimineel.
3	overtuigen	Zij wist mij te overtuigen van haar gelijk.
4	voorkomen	Hij voorkwam een ongeluk door op tijd te remmen.

Perfektum partisipp av fast sammensatte verb

Fast sammensatte verb får ikke ge- foran perfektum partisipp, enten foran hele verbet eller mellom delene av verbet. Ordet uten trykk erstatter ge-.

Perfektum partisipp av achtervolgen er achtervolgd. Feil er geachtervolgd og achtergevolgd.

achtervolgen                 De crimineel wordt door de politie achtervolgd.

Noen flere eksempler:

1	achterhalen	Hij heeft achterhaald dat Jan de pizza had opgegeten.
2	overtuigen	Zij heef mij overtuigd van haar gelijk.
3	voorspellen	Er is voor komend weekend heerlijk weer voorspeld.
4	mislukken	De ovenschotel is helaas mislukt.
5	voorkomen	Hij heeft een ongeluk voorkomen door op tijd te remmen.
6	ondergaan	Mijn buurvrouw heeft een hartoperatie ondergaan.