Plassering av ‘niet’ i setningen

De to viktigste alternativene for negasjon på nederlandsk er geen og niet. I denne artikkelen kan du lese når vi bruker geen og niet, og hvor ordet geen plasseres i setningen.

Plasseringen av niet i setningen er avhengig av ordet eller setningsleddet som nektes. Niet står ofte foran ordet eller setningsleddet som nektes.

Helsetninger

-Ved et setningsledd som starter med en preposisjon, står niet foran denne preposisjonen.

1	Ik woon niet in Amsterdam.
2	De jongen heeft niet bij zijn grootouders gelogeerd.
3	De bal ligt niet onder de tafel.

-Ved et adjektiv som brukes selvstendig, står niet foran adjektivet.

1	De boom is niet hoog.
2	De kinderen zijn niet aardig.
3	De auto van mijn tante is niet zwart.

-Ved verb står niet så langt som mulig på slutten av setningen.

1	Ik werk niet.
2	Wij komen morgen niet.
3	De hond van de buren blaft niet.

Niet står foran et prefiks i setninger med løst sammensatte verb.

4	Zij dronk haar koffie niet op.
5	Hij belde mij niet terug.
6	Wij eten deze aangebrande aardappelen niet op.

Niet står foran perfektum partisipp og infinitiv i setninger med flere verb.

7	Zij heeft haar koffie niet opgedronken.
8	De politie werd niet gewaarschuwd.
9	Wij wilden de ceremonie niet missen.

Leddsetninger

Niet i leddsetninger står på samme plass som niet i helsetninger.

-Ved et setningsledd som starter med en preposisjon, står niet foran denne preposisjonen.

1	Zij was vergeten dat ik niet in Amsterdam woon.
2	Hij ziet dat de bal niet onder de tafel ligt.

-Ved et adjektiv som brukes selvstendig, står niet foran adjektivet.

1	De jongen speelt met de kinderen, hoewel zij niet aardig zijn.
2	Ik weet dat de auto van mijn tante niet zwart is.

-Ved verb står niet så langt som mulig på slutten av setningen.

Niet står foran det finitte verbet i en leddsetning, fordi det finitte verbet står på slutten av en leddsetning.

1	Wij hebben aan hem doorgegeven dat wij morgen niet komen.
2	Ik vond het vervelend dat hij mij niet terugbelde.

Niet står foran det finitte verbet, perfektum partisipp og infinitiv i leddsetninger med flere verb.

3	Ik zie dat zij haar koffie niet opgedronken heeft.
4	Wij vertelden hem dat wij de ceremonie niet missen wilden.