‘Hebben’ eller ‘zijn’?

Hvis en hendelse er avsluttet i fortida og fremdeles er relevant i dag, bruker vi følgende konstruksjon på nederlandsk: Ik heb mijn huiswerk niet gemaakt. Perfektum består av en form av hjelpeverbet hebben eller zijn (her: heb), og perfektum partisipp av hovedverbet (her: gemaakt). Ved de fleste verbene bruker vi en form av hjelpeverbet hebben. Når brukes hjelpeverbet zijn?

Zijn

Hjelpeverbet zijn brukes ved de følgende verbene:

1. Ved verb som uttrykker endring, for eksempel aankomen, beginnen, gaan, groeien, komen, sterven, stijgen, vallen, verdwijnen, verhuizen, verschijnen, vluchten, worden (setning 1 og 2).
2. Ved verbene blijken, blijven, gebeuren, (ge)lukken, geschieden, mislukken, slagen, voorvallen en zijn (setning 3 og 4).

1	gaan	Hij is om tien uur naar huis gegaan.
2	groeien	De bomen in de tuin zijn enorm gegroeid.
3	mislukken	Helaas is het plan mislukt.
4	zijn	Zij is de hele vakantie ziek geweest.

Zijn og hebben

Ved noen verb kan vi bruke både zijn og hebben som et hjelpeverb:

1. Ved verb som uttykker bevegelse, for eksempel fietsen, lopen, rennen, rijden, skiën, vliegen, zwemmen. Disse verbene bøyes med zijn når retningen til bevegelsen er viktig (setning 1). Disse verbene bøyes med hebben når retningen til bevegelsen ikke er viktig eller ikke nevnes. Selve bevegelsen er sentral i setningen (setning 2).
2. Ved verb som kan brukes både med et objekt og uten et objekt, for eksempel eindigen, genezen, smelten, stoppen, veranderen. Disse verbene bøyes med zijn når de brukes uten et objekt (setning 3). Disse verbene bøyes med hebben når de brukes med et objekt (setning 4).

1	fietsen	De jongen is snel naar huis gefietst.
2	fietsen	Zij hebben in de vakantie 200 kilometer gefietst.
3	smelten	Afgelopen week is de sneeuw gesmolten.
4	smelten	De kok heeft de boter in een pannetje gesmolten.